މާބޮޑަށް މަސްވެރިކަން ކުރުން
މާގިނައިން މަސްވެރިކަން ކުރެވެނީ ގުދުރަތީ ގޮތުން ނަސްލު އުފެއްދުމުގެ ބަދަލުގައި ބޭނުންކުރެވޭ ވަރަށް ވުރެ ގިނަ މަސް ބާނާ ވަގުތުތަކުގަ އެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން މަހުގެ އާބާދީ ދަށްވެ، މުޅި އިކޯސިސްޓަމްގައި ރިޕްލް އިފެކްޓްސް އުފެދިދާނެ އެވެ. އަދި މާގިނައިން މަސްވެރިކަން ކުރުމަކީ މަސްވެރި ޖަމާއަތްތަކަށް އިގްތިސާދީ ގެއްލުންތަކެއް ލިބި، މުޅި މަހުގެ ސްޓޮކް ވެއްޓިދާނެ ކަމެއް ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ.
ބައިކެޗް
ބައިކެޗް އަކީ ވަކި ވައްތަރެއްގެ މަސްވެރިކަމުގައި މަސްވެރިކަން ކުރާއިރު ޓާގެޓް ނޫން ބާވަތްތައް ގަސްތުގައި ނުހިފެހެއްޓުމެވެ. މިއީ މިއަދު މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތަށް ދިމާވެފައިވާ ބޮޑު މައްސަލައެވެ. އަދި ދުނިޔޭގެ ޖުމްލަ މަސްވެރިކަމުގެ %40 އަކީ ބައިކެޗް ކަމަށް ލަފާކުރެވޭ މައްސަލައެކެވެ. މިއީ ވަސީލަތްތަކުގެ ބޮޑު އިސްރާފެއް ކަމަށާއި، ނެތިދިއުމުގެ ނުރައްކާތެރި ބާވަތްތައް ހިމެނޭ ގޮތަށް ކަނޑުގެ ގިނަ ޖަނަވާރުތައް މަރުވެދާނެ ކަމަށް ވެސް ތަޖުރިބާކާރުން ވިދާޅުވެ އެވެ.
އަދި ބައިކެޗްގެ ސަބަބުން ވަކި ބާވަތްތަކެއްގެ އާބާދީއަށް ނޭދެވޭ އަސަރުތަކެއް ކޮށް، އިކޯސިސްޓަމްގެ ބެލެންސް އަށް ބުރޫއަރާފާނެ އެވެ. މީގެ އިތުރުން، އެއީ މަސްވެރި ޖަމާއަތްތަކަށް އިގްތިސާދީ ގެއްލުންތަކެއް ލިބިދާނެ ކަމެކެވެ. ސަބަބަކީ ހޯދުމާއި ވިއްކުމަށް ލިބޭ ޓާގެޓް ސްޕީޝިސްގެ އަދަދު މަދުވާތީ އެވެ.
ބައިކެޗްގެ މިންވަރު މަތިވުމަކީ ކޮންޒަވޭޝަނިސްޓުންގެ ބޮޑު ކަންބޮޑުވުމަކަށް ވާއިރު، އެއީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑުތަކާއި އެ ކަނޑުތަކަށް ބަރޯސާވާ ޖަމާއަތްތަކުގެ ދިގުމުއްދަތުގެ ސިއްހަތު ކަށަވަރުކުރުމަށްޓަކައި ހައްލުކުރަންޖެހޭ ވަރަށް މުހިންމު މައްސަލައެކެވެ.
ގަވާއިދާ ހިލާފަށް، ރިޕޯޓް ނުކުރާ އަދި ގަވާއިދާ ހިލާފު މަސްވެރިކަން (އައިޔޫޔޫ)
ގަވާއިދާ ހިލާފަށް، ރިޕޯޓް ނުކުރާ، އަދި ގަވާއިދާ ހިލާފު މަސްވެރިކަން (އައިޔޫޔޫ) އަކީ މިއަދު މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތަށް ދިމާވެފައިވާ ބޮޑު މައްސަލައެކެވެ. އައިޔޫޔޫ މަސްވެރިކަމަށް ނިސްބަތްވަނީ ގައުމީ ނުވަތަ ބައިނަލްއަގްވާމީ ގަވާއިދުތަކާ ހިލާފަށް ހިންގާ މަސްވެރިކަމުގެ ހަރަކާތްތަކަށެވެ.
އައިޔޫޔޫ މަސްވެރިކަމުގެ މިންވަރަކީ ބޮޑު މަސްވެރިކަމަކަށް ވާއިރު، ދުނިޔޭގެ މަސްވެރިކަމުގެ %20 ވަރަކަށް މަސްވެރިކަން ކުރާ މިންވަރަށް ބަލާއިރު، ދުނިޔޭގެ އިގްތިސާދަށް އަހަރަކު 10-23.5 ބިލިއަން ޑޮލަރުގެ ގެއްލުމެއް ލިބޭނެ ކަމަށް ލަފާކުރެވެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތާއި ކަނޑުގެ އިކޯސިސްޓަމަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބެއެވެ.
އައިޔޫޔޫ މަސްވެރިކަމުގެ ސަބަބުން މާގިނައިން މަސްވެރިކަން ކުރުމާއި، ބައިކެޗް ކުރުމާއި، ދިރިއުޅޭ ތަންތަން ހަލާކުވެ، ވަކި ބާވަތްތަކެއްގެ އާބާދީއާއި އިކޯސިސްޓަމް ބެލެންސަށް ނޭދެވޭ އަސަރުތަކެއް ކޮށްފާނެއެވެ.
މީގެ އިތުރުން، ހޯދުމާއި ވިއްކުމަށް ލިބޭ ޓާގެޓް ސްޕީޝިސްގެ އަދަދު މަދުވުމުން، ހުއްދަ މަސްވެރިންގެ ދިރިއުޅުމަށް ބުރޫއަރައެވެ. އެކަމުގެ ނޭދެވޭ އިގްތިސާދީ އަސަރު ވަރަށް ބޮޑެވެ. އައިޔޫޔޫ މަސްވެރިކަމަކީ ހަމައެކަނި މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތަށް މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. އެއީ މުޅި އިކޯސިސްޓަމާއި އެއަށް ބަރޯސާވާ ޖަމާއަތްތަކުގެ ދިރިއުޅުމަށް ވެސް ދިމާވާ މައްސަލައެކެވެ.
އެހެންކަމުން، އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑުތަކާއި، އެ ކަނޑުތަކަށް ބަރޯސާވާ ޖަމާޢަތްތަކުގެ ދިގުމުއްދަތުގެ ޞިއްޙަތު ކަށަވަރުކުރުމަށްޓަކައި، އައިޔޫޔޫ މަސްވެރިކަމާ ދެކޮޅަށް މަސައްކަތްކުރުމަށް ދެމެހެއްޓެނިވި ހައްލުތައް ހޯދުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ.
ބޮޓޮމް ޓްރޯލިންގ
ބޮޓޮމް ޓްރޯލިންގ އަކީ ސިނާއީ މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތުން ބޭނުންކުރާ ފަނާކުރަނިވި މަސްވެރިކަމުގެ އުކުޅެކެވެ. އެއީ ކަނޑުގެ ބިމުގެ ތިރީގައި ބޮޑު ވަލެއް ދަމައިގަތުމުން ކަނޑުގެ ދިރިއުޅޭ ތަންތަނަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބިދާނެ ކަމެކެވެ.
މި އުސޫލުން ގިނަ އަދަދެއްގެ ސެޑިމެންޓް ހޫނުކޮށް، ފުން ކަނޑުގައި ދިރިއުޅޭ ބާވަތްތަކަށް ހިޔާވަހިކަން ފޯރުކޮށްދޭ ލޮފެލިއާ ޕަރޓޫސާ ފަދަ މުރަކަ ވައްތަރުތަކަށް ގެއްލުން ލިބެ އެވެ. މި ސެޑިމެންޓްގެ ސަބަބުން ފެން ވިލާގަނޑެއް އުފެދި އިރުގެ އަލި ހުއްޓުވައި، އޮކްސިޖަން މަދު މަރުވެފައިވާ ސަރަހައްދުތައް އުފެދެއެވެ.
ސިނާޢީ މަސްވެރިކަމުގެ ނަތީޖާ
މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތަށް ދަތިތަކެއް ކުރިމަތިވެއްޖެއެވެ. ހަމައެކަނި މަހުގެ އާބާދީ ދަށްވުމެއް ނޫނެވެ. ޚުދު މި ސިނާއަތުގައި ވެސް ކަނޑުގެ ދިރުންތަކާއި، ތިމާވެށްޓާއި، އިގްތިސާދަށް ނުރައްކާވާ އެތައް މައްސަލަތަކެއް ކުރިމަތިވެފައިވެއެވެ.
ޔުނިވާސިޓީ އޮފް ބްރިޓިޝް ކޮލަމްބިއާ އިން ކުރި ދިރާސާއަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި 1950 އާއި 2010 އާ ދެމެދު ދުނިޔޭގެ ބާނާ މަސް އެފްއޭއޯއަށް ރިޕޯޓްކުރި ޑޭޓާއަށް ވުރެ 50 ޕަސެންޓާ ހަމައަށް އިތުރުވެދާނެ އެވެ.
ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ލަފާކުރެވޭ ގޮތުގައި މަހުގެ އާބާދީތަކުގެ 70 އިންސައްތައަކީ މާގިނައިން މަސްވެރިކަން ކުރުމާއި ފެން ހޫނުވުމުގެ ސަބަބުން ފުރިހަމައަށް ބޭނުންކޮށްފައިވާ، މާގިނައިން ބޭނުންކޮށްފައިވާ ނުވަތަ ދަތިތަކެއް ކުރިމަތިވެފައިވާ މަސްތަކެކެވެ. މިއީ ގާތްގަނޑަކަށް 3 ބިލިއަން މީހުން ދިރިހުރުމަށް މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތަށް ބަރޯސާވާތީ ވަރަށް ބޮޑު މައްސަލައެކެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ މިހާރުގެ ރޭޓުން މަސްވެރިކަން ކުރިއަށް ގެންދާނަމަ، 2050 ވަނަ އަހަރުގެ ނިޔަލަށް ބާކީ މަހެއް ނުހުންނާނެ ކަމަށް އައިރިންގެ ދިރާސާއަކުން ދައްކައެވެ.
މީގެ އިތުރުން، ހޯދުމާއި ވިއްކުމަށް ލިބޭ ޓާގެޓް ސްޕީޝިސްގެ އަދަދު މަދުވުމުން، ހުއްދަ މަސްވެރިންގެ ދިރިއުޅުމަށް ބުރޫއަރާނެއެވެ. އެކަމުގެ ނޭދެވޭ އިގްތިސާދީ އަސަރު ވަރަށް ބޮޑެވެ. އައިޔޫޔޫ މަސްވެރިކަމަކީ ހަމައެކަނި މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތަށް މައްސަލައެއް ނޫން ކަމަށާއި މުޅި އިކޯސިސްޓަމާއި އެއަށް ބަރޯސާވާ ޖަމާއަތްތަކުގެ ދިރިއުޅުމަށް ވެސް ދިމާވާ މައްސަލައެކެވެ.
